45 minutWedług teorii zwanej efektem motyla, trzepot skrzydeł motyla, np. w Warszawie, może po trzech dniach spowodować w Teksasie burzę piaskową. Jak myślicie, co to może oznaczać? Zestawienie delikatnego owada, powodującego tak gwałtowne i niszczące zjawisko na drugim końcu świata, ma uświadomić, że każde nasze najmniejsze zachowanie ma wpływ na wiele spraw na Ziemi. Inaczej mówiąc, zostawia po sobie ślad.
45 minutCzęsto wykonujemy beztrosko przeróżne czynności, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji, jakie za sobą niosą. Najprostszym przykładem może być wyrzucenie papierka lub gumy do żucia na ziemię, a nie do kosza. Chwilę później nie myślimy już o tym malutkim papierku i jesteśmy zajęci swoimi sprawami. Jednak tę gumę lub papierek może zjeść ptak, a przez to śmiertelnie zachorować. Dlatego tak ważne jest, by nie pozostawiać po sobie odpadów, które mogą szkodzić jakiejkolwiek istocie, czy samej planecie.
45 minutOprócz śladów, które łatwo jest zauważyć, zostawiamy po sobie także te mniej widoczne.
Na poprzednich zajęciach mówiliśmy o tym, że energia w Polsce powstaje głównie z węgla kamiennego, biomasy, gazu ziemnego i ropy naftowej. Żeby wytworzyć energię do produkcji prądu lub ciepła, trzeba spalić wymienione wcześniej zasoby. To powoduje, że do atmosfery dostają się gazy cieplarniane, w tym dwutlenek węgla.
45 minutNa świecie produkcja większości towarów, nie tylko energii czy ciepła, wymaga procesu spalania. Chociażby dlatego, że każda maszyna produkcyjna może działać jedynie po podłączeniu do prądu. A więc pobiera energię, przy wytwarzaniu której spalono zasoby i wyemitowano gazy cieplarniane.
Wyemitowany dwutlenek węgla nazywać można śladem węglowym
45 minutRozejrzyjmy się wokół i zastanówmy się, czy przedmioty, które są na waszych biurkach, produkuje się w fabrykach.
Jeśli tak, z pewnością do ich produkcji użyto energii i wyemitowano gazy cieplarniane.
Spójrzmy na przykład na książkę lub zeszyt.
45 minutŻeby wytworzyć książkę lub zeszyt, najpierw z drzew musiał powstać papier.
Na tym etapie produkcji ślad węglowy pozostawia piła, którą ścina się drzewa. Do jej uruchomienia konieczny był prąd. Mamy tutaj do czynienia z pierwszym śladem węglowym, przy produkcji zeszytu.
Ścięte drzewo jest kolejnym śladem węglowym, ponieważ drzewa pochłaniają dwutlenek węgla, a więc gaz cieplarniany. Ścięte drzewo nie będzie już pochłaniać gazów cieplarnianych.
45 minutNastępnie drzewa trzeba było przewieźć do fabryki, a żeby je przetransportować zużyto paliwo, produkując spaliny. To kolejny ślad węglowy.
Na dalszym etapie fabryka zużyła prąd do przetworzenia drzewa na papier, dokładając w ten sposób następny ślad węglowy.
45 minutPapier został zapakowany w kartony i przetransportowany do drukarni, zostawiając po sobie kolejny ślad węglowy.
Drukarnia pobrała prąd i zużyła farby, by wydrukować okładki i wnętrza zeszytów oraz książek. To jeszcze jeden ślad.
45 minutKsiążki zostały następnie rozwiezione do sklepów, gdzie przekazano je kupującym.
Sklep, żeby funkcjonować, także zużywa prąd, wodę i gaz. To kolejny ślad dla środowiska.
Jak widzimy, żeby mieć w plecaku zeszyt za dziewięćdziesiąt groszy, trzeba zostawić na świecie bardzo dużo śladów węglowych.
Sprawdźmy na okładce cenę zeszytu. Czy jest ona odpowiednia, gdy już wiemy, jak mocno jego produkcja zaszkodziła środowisku?
45 minut
Zastanówmy się teraz, w jaki sposób można ograniczyć ślad węglowy produkcji wspomnianych zeszytów i książek. Najłatwiej byłoby to zrobić gdybyśmy, zamiast ścinać drzewa, używali papieru z recyklingu.
Oprócz tego, byłoby to możliwe, gdybyśmy przy produkcji nie emitowali gazów cieplarnianych, wykorzystując prąd, który pochodzi z odnawialnych źródeł energii.
Kolejnym sposobem byłoby całkowite przejście na transport, napędzany
ekologicznymi paliwami. Czy można zrobić coś jeszcze?
Można nie marnować papieru, np. nie pozostawiając niezapisanych stron, a na koniec, po zużyciu, wyrzucić zeszyt do pojemnika na odpady papierowe.
45 minutKażda produkcja pozostawia po sobie ślad węglowy. To samo dotyczy produkcji ciepła. Przeanalizujmy proces produkcji ciepła, podobnie jak sprawdzaliśmy proces produkcji książki i przekonajmy się, gdzie powstaje ślad węglowy. Dzięki temu będziemy mogli później znaleźć sposoby na jego ograniczenie.
45 minutW elektrociepłowni spala się zasoby. W procesie spalania, oprócz ciepła, powstają także gazy cieplarniane. To pierwszy i zarazem największy ślad węglowy, który zostawia po sobie produkcja energii cieplnej.
Następnie woda nagrzana do ponad 100 stopni Celsjusza transportowana jest rurami prosto do miasta. Po drodze woda nieco się wychładza, a więc gdy dociera do węzła cieplnego zlokalizowanego w budynku jest już nieco chłodniejsza. Oznacza to, że straciła trochę energii cieplnej po drodze (inaczej mówiąc woda oddała swoje ciepło rurom). W ten sposób powstał kolejny ślad węglowy.
45 minutKolejnym etapem dostawy ciepła jest ogrzanie w węźle cieplnym wody w instalacji wewnętrznej budynku (instalacji centralnego ogrzewania) do około 50 stopni. Ciepła woda po przepłynięciu przez kaloryfery we wszystkich pomieszczeniach i oddaniu ciepła mieszkaniom - ochładza się do około 35 stopni i wraca do węzła cieplnego by się ogrzać. Jeśli w budynku okna lub drzwi są nieszczelne i niepotrzebnie ciepło ucieka z budynku - powstaje kolejny niepotrzebny ślad węglowy.
45 minutPo drodze do elektrociepłowni woda w rurach również traci swoje ciepło i powraca w temperaturze około 80 stopni Celsjusza. Im więcej ciepła straci po drodze, tym więcej energii trzeba będzie użyć, by ponownie podgrzać ją do 120 stopni Celsjusza. To kolejny ślad węglowy, który warto zmniejszyć stosując dobrze zaizolowane rury ciepłownicze.
45 minut
Zastanówmy się, co mogą zrobić dostawcy ciepła, żeby ograniczyć ślad węglowy na etapie produkcji.
Zamiast spalać zasoby, które wytwarzają gazy cieplarniane, dostawcy ciepła systemowego
chcą korzystać z technologii,
które nie emitują szkodliwych substancji. Ciepło produkowane może być dzięki kolektorom słonecznym, wiatrakom lub energii wód geotermalnych. Do odnawialnych źródeł energii zalicza się też biomasę, która
mimo że odnawia się w naturze, to jednak korzystanie z niej wymaga spalania, a więc emituje gazy cieplarniane.
Coraz popularniejsze staje się też wykorzystanie tzw. ciepła odpadowego.
45 minutProdukcja ciepła generuje dużo pary wodnej, która może zostać wykorzystana do produkcji energii elektrycznej. W przeciwnym wypadku zostanie oddana do środowiska.
Produkcja na dużą skalę zawsze generuje ciepło. Nazywa się je odpadowym. Dostawcy ciepła systemowego będą to ciepło pobierać i wysyłać do miast, by ogrzało mieszkańców. Podobnie jest z ciepłem, które produkują np. wielkie serwerownie. Ten rodzaj ciepła także można wykorzystać.
45 minut
Dostawcy ciepła systemowego dokonują także wymiany rur, którymi doprowadzane jest ciepło. W 2014 roku w Polsce istniało 20,2 tys. km rur ciepłowniczych. Wymiana ich wszystkich na takie, dzięki
którym możliwe będą mniejsze straty ciepła po drodze z
elektrociepłowni do budynków, to ogromne przedsięwzięcie. Jednak małymi krokami i ta zmiana będzie realizowana, wymazując kolejny ślad węglowy. Gdy wymieniona zostanie cała sieć, temperatura wody potrzebnej do ogrzania budynków będzie mogła być niższa, ponieważ
mniejsze będą także straty ciepła po drodze do budynków. Powracająca do elektrociepłowni woda również nie straci wiele energii, więc nie trzeba będzie podgrzewać jej ponownie tak bardzo, jak kiedyś. A zatem zużyje się mniej energii do ponownego wyprodukowania tego ciepła.
45 minut
Korzystając z ciepła w budynku również możemy ograniczyć ślad węglowy. Ocieplone ściany powodują, że budynek nie wychładza się tak szybko. Dodatkowa warstwa zewnętrzna utrzymuje ciepło, które zgromadzone zostało w środku. Na klatkach schodowych można wymienić
okna, by ciepło nie uciekało przez szczeliny. W budynkach często zainstalowane są tzw. termostaty, które mają mierzyć temperaturę w pomieszczeniu i jeśli jest ona niższa niż wskazana (np. 18 stopni Celsjusza), to kaloryfer będzie tak długo dostarczał ciepło, aż tę temperaturę osiągnie.
Dlatego warto pilnować, by okna i drzwi na klatkach schodowych nie były otwarte podczas ogrzewania.
Istnieją też sprytne urządzenia, które pozwalają mądrze gospodarować ciepłem. To urządzenia automatyki pogodowej instalowane na budynku.
45 minutDzięki automatyce pogodowej możemy z góry ustalić próg temperatury, po przekroczeniu którego dostawy ciepła są automatycznie wstrzymane. W końcu nie ma potrzeby ogrzewać mieszkań, jeśli na zewnątrz jest bardzo ciepło. Po ustawieniu temperatury automatyki na np. 18, 19 lub 20 stopni, zawsze gdy na zewnątrz zrobi się chłodniej, ciepło popłynie do kaloryferów, a gdy na zewnątrz temperatura wystarczająco wzrośnie, dostawy zostaną wstrzymane. W takim wypadku, nawet gdy sami zapomnimy o zakręceniu kaloryfera, automatyka zrobi to za nas.
45 minut
Ciepła nie widać, dlatego często zapominamy o nim przed wyjściem z mieszkania. Zostawiamy taką samą temperaturę w swoim pokoju, gdy wychodzimy do szkoły na prawie osiem godzin!
Przez tyle godzin ciepło marnuje się w pomieszczeniu, choć nie ma kogo ogrzewać. Podobnie jest w szkole. Gdy opuszczamy klasę na koniec dnia, również powinniśmy przykręcić grzejniki na średnią wartość.
Na drugi dzień w klasie wcale nie będzie za zimno. Natomiast dzięki temu, przez około 16 godzin, gdy w salach jest pusto, ciepło nie będzie się marnować. W ten sposób możemy zmniejszyć kolejny ślad węglowy.
45 minutCzasami zapominamy o tym, że niektóre pomieszczenia w mieszkaniu potrzebują mniej ciepła niż pozostałe. Mniejszej temperatury wymaga np. kuchnia, w której od gotowania i tak jest ciepło. Mniej ciepła wymaga również sypialnia. Zazwyczaj przebywamy w niej jedynie nocą, a dodatkowo lepiej śpi się przy temperaturze około 18 stopni Celsjusza. W pokoju dziennym, w którym spędza się dużo czasu, wystarczy 20 stopni. Więcej ciepła 22-24 stopnie Celsjusza potrzebuje jedynie łazienka.
45 minutBadania pokazują, że mimo tych zaleceń, w polskich mieszkaniach panuje temperatura 22 stopni. Gdybyśmy wszyscy przestawili się na zalecane 20 stopni, to obniżylibyśmy jako kraj emisję dwutlenku węgla o 2 mln ton rocznie i zużylibyśmy 900 tys. ton węgla mniej. Zapytaj uczniów, czy warto podjąć taką próbę.
45 minutŻeby efektywnie korzystać z ciepła, warto zadbać o to, by mogło prawidłowo rozprzestrzeniać się po mieszkaniu. W tym celu nie powinno się zasłaniać kaloryferów kanapami, fotelami czy nawet suszyć na nich ubrań. Niektórzy zabudowują kaloryfery, przez co nie mogą sprawnie funkcjonować. Inni, zamiast stosować specjalne farby do malowania kaloryferów, malują je farbami, które nie przepuszczają ciepła. Warto wiedzieć takie rzeczy, aby zmniejszać ślad węglowy.
45 minutWietrzenie pomieszczeń jest ważne, żebyśmy mogli czuć się w nich zdrowo. Jednak długie wietrzenie przy jednocześnie odkręconym kaloryferze to strata ciepła i kolejny ślad węglowy. Zanim zaczniemy wpuszczać świeże powietrze, powinniśmy przykręcić kaloryfer, a następnie intensywnie przewietrzyć mieszkanie. Po zakończeniu wietrzenia, możemy ponownie odkręcić kaloryfer. W ten sposób nie stracimy ciepła, ani nie wychłodzimy pomieszczenia nadmiernie.
45 minutCiepło systemowe ogrzewa wodę żeby była ciepła. Zatem kiedy korzystamy z niej bez potrzeby, marnujemy także energię cieplną. To nieekologiczne i zostawia po sobie kolejny ślad węglowy. Warto nie marnować ciepłej wody, np. zakręcając kurek z wodą podczas szczotkowania zębów czy mydlenia rąk. W ten sposób także oszczędzimy zasoby.
45 minutZmiany są ważne na każdym etapie. Żeby zadbać o planetę, nie wystarczy zmiana jedynie po stronie producentów lub wyłącznie po stronie użytkowników ciepła. Powinna zmieniać się technologia produkcji, budynki powinny być coraz bardziej energooszczędne, a my sami powinniśmy być świadomi, jak nasze pojedyncze wybory i zachowania wpływają na globalne ocieplenie.
45 minutNa koniec zajęć podzielmy się na trzy grupy. Każda z grup opracuje materiały:
Następnie postarajmy się wywiesić je lub rozdysponować w szkole i klasie, a także na klatkach schodowych.
45 minutWedług teorii zwanej efektem motyla, trzepot skrzydeł motyla, np. w Warszawie, może po trzech dniach spowodować w Teksasie burzę piaskową. Jak myślicie, co to może oznaczać? Zestawienie delikatnego owada, powodującego tak gwałtowne i niszczące zjawisko na drugim końcu świata, ma uświadomić, że każde nasze najmniejsze zachowanie ma wpływ na wiele spraw na Ziemi. Inaczej mówiąc, zostawia po sobie ślad.
45 minutCzęsto wykonujemy beztrosko przeróżne czynności, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji, jakie za sobą niosą. Najprostszym przykładem może być wyrzucenie papierka lub gumy do żucia na ziemię, a nie do kosza. Chwilę później nie myślimy już o tym malutkim papierku i jesteśmy zajęci swoimi sprawami. Jednak tę gumę lub papierek może zjeść ptak, a przez to śmiertelnie zachorować. Dlatego tak ważne jest, by nie pozostawiać po sobie odpadów, które mogą szkodzić jakiejkolwiek istocie, czy samej planecie.
45 minutOprócz śladów, które łatwo jest zauważyć, zostawiamy po sobie także te mniej widoczne.
Na poprzednich zajęciach mówiliśmy o tym, że energia w Polsce powstaje głównie z węgla kamiennego, biomasy, gazu ziemnego i ropy naftowej. Żeby wytworzyć energię do produkcji prądu lub ciepła, trzeba spalić wymienione wcześniej zasoby. To powoduje, że do atmosfery dostają się gazy cieplarniane, w tym dwutlenek węgla.
45 minutNa świecie produkcja większości towarów, nie tylko energii czy ciepła, wymaga procesu spalania. Chociażby dlatego, że każda maszyna produkcyjna może działać jedynie po podłączeniu do prądu. A więc pobiera energię, przy wytwarzaniu której spalono zasoby i wyemitowano gazy cieplarniane.
Wyemitowany dwutlenek węgla nazywać można śladem węglowym
45 minutRozejrzyjmy się wokół i zastanówmy się, czy przedmioty, które są na waszych biurkach, produkuje się w fabrykach.
Jeśli tak, z pewnością do ich produkcji użyto energii i wyemitowano gazy cieplarniane.
Spójrzmy na przykład na książkę lub zeszyt.
45 minutŻeby wytworzyć książkę lub zeszyt, najpierw z drzew musiał powstać papier.
Na tym etapie produkcji ślad węglowy pozostawia piła, którą ścina się drzewa. Do jej uruchomienia konieczny był prąd. Mamy tutaj do czynienia z pierwszym śladem węglowym, przy produkcji zeszytu.
Ścięte drzewo jest kolejnym śladem węglowym, ponieważ drzewa pochłaniają dwutlenek węgla, a więc gaz cieplarniany. Ścięte drzewo nie będzie już pochłaniać gazów cieplarnianych.
45 minutNastępnie drzewa trzeba było przewieźć do fabryki, a żeby je przetransportować zużyto paliwo, produkując spaliny. To kolejny ślad węglowy.
Na dalszym etapie fabryka zużyła prąd do przetworzenia drzewa na papier, dokładając w ten sposób następny ślad węglowy.
45 minutPapier został zapakowany w kartony i przetransportowany do drukarni, zostawiając po sobie kolejny ślad węglowy.
Drukarnia pobrała prąd i zużyła farby, by wydrukować okładki i wnętrza zeszytów oraz książek. To jeszcze jeden ślad.
45 minutKsiążki zostały następnie rozwiezione do sklepów, gdzie przekazano je kupującym.
Sklep, żeby funkcjonować, także zużywa prąd, wodę i gaz. To kolejny ślad dla środowiska.
Jak widzimy, żeby mieć w plecaku zeszyt za dziewięćdziesiąt groszy, trzeba zostawić na świecie bardzo dużo śladów węglowych.
Sprawdźmy na okładce cenę zeszytu. Czy jest ona odpowiednia, gdy już wiemy, jak mocno jego produkcja zaszkodziła środowisku?
45 minut
Zastanówmy się teraz, w jaki sposób można ograniczyć ślad węglowy produkcji wspomnianych zeszytów i książek. Najłatwiej byłoby to zrobić gdybyśmy, zamiast ścinać drzewa, używali papieru z recyklingu.
Oprócz tego, byłoby to możliwe, gdybyśmy przy produkcji nie emitowali gazów cieplarnianych, wykorzystując prąd, który pochodzi z odnawialnych źródeł energii.
Kolejnym sposobem byłoby całkowite przejście na transport, napędzany
ekologicznymi paliwami. Czy można zrobić coś jeszcze?
Można nie marnować papieru, np. nie pozostawiając niezapisanych stron, a na koniec, po zużyciu, wyrzucić zeszyt do pojemnika na odpady papierowe.
45 minutKażda produkcja pozostawia po sobie ślad węglowy. To samo dotyczy produkcji ciepła. Przeanalizujmy proces produkcji ciepła, podobnie jak sprawdzaliśmy proces produkcji książki i przekonajmy się, gdzie powstaje ślad węglowy. Dzięki temu będziemy mogli później znaleźć sposoby na jego ograniczenie.
45 minutW elektrociepłowni spala się zasoby. W procesie spalania, oprócz ciepła, powstają także gazy cieplarniane. To pierwszy i zarazem największy ślad węglowy, który zostawia po sobie produkcja energii cieplnej.
Następnie woda nagrzana do ponad 100 stopni Celsjusza transportowana jest rurami prosto do miasta. Po drodze woda nieco się wychładza, a więc gdy dociera do węzła cieplnego zlokalizowanego w budynku jest już nieco chłodniejsza. Oznacza to, że straciła trochę energii cieplnej po drodze (inaczej mówiąc woda oddała swoje ciepło rurom). W ten sposób powstał kolejny ślad węglowy.
45 minutKolejnym etapem dostawy ciepła jest ogrzanie w węźle cieplnym wody w instalacji wewnętrznej budynku (instalacji centralnego ogrzewania) do około 50 stopni. Ciepła woda po przepłynięciu przez kaloryfery we wszystkich pomieszczeniach i oddaniu ciepła mieszkaniom - ochładza się do około 35 stopni i wraca do węzła cieplnego by się ogrzać. Jeśli w budynku okna lub drzwi są nieszczelne i niepotrzebnie ciepło ucieka z budynku - powstaje kolejny niepotrzebny ślad węglowy.
45 minutPo drodze do elektrociepłowni woda w rurach również traci swoje ciepło i powraca w temperaturze około 80 stopni Celsjusza. Im więcej ciepła straci po drodze, tym więcej energii trzeba będzie użyć, by ponownie podgrzać ją do 120 stopni Celsjusza. To kolejny ślad węglowy, który warto zmniejszyć stosując dobrze zaizolowane rury ciepłownicze.
45 minut
Zastanówmy się, co mogą zrobić dostawcy ciepła, żeby ograniczyć ślad węglowy na etapie produkcji.
Zamiast spalać zasoby, które wytwarzają gazy cieplarniane, dostawcy ciepła systemowego
chcą korzystać z technologii,
które nie emitują szkodliwych substancji. Ciepło produkowane może być dzięki kolektorom słonecznym, wiatrakom lub energii wód geotermalnych. Do odnawialnych źródeł energii zalicza się też biomasę, która
mimo że odnawia się w naturze, to jednak korzystanie z niej wymaga spalania, a więc emituje gazy cieplarniane.
Coraz popularniejsze staje się też wykorzystanie tzw. ciepła odpadowego.
45 minutProdukcja ciepła generuje dużo pary wodnej, która może zostać wykorzystana do produkcji energii elektrycznej. W przeciwnym wypadku zostanie oddana do środowiska.
Produkcja na dużą skalę zawsze generuje ciepło. Nazywa się je odpadowym. Dostawcy ciepła systemowego będą to ciepło pobierać i wysyłać do miast, by ogrzało mieszkańców. Podobnie jest z ciepłem, które produkują np. wielkie serwerownie. Ten rodzaj ciepła także można wykorzystać.
45 minut
Dostawcy ciepła systemowego dokonują także wymiany rur, którymi doprowadzane jest ciepło. W 2014 roku w Polsce istniało 20,2 tys. km rur ciepłowniczych. Wymiana ich wszystkich na takie, dzięki
którym możliwe będą mniejsze straty ciepła po drodze z
elektrociepłowni do budynków, to ogromne przedsięwzięcie. Jednak małymi krokami i ta zmiana będzie realizowana, wymazując kolejny ślad węglowy. Gdy wymieniona zostanie cała sieć, temperatura wody potrzebnej do ogrzania budynków będzie mogła być niższa, ponieważ
mniejsze będą także straty ciepła po drodze do budynków. Powracająca do elektrociepłowni woda również nie straci wiele energii, więc nie trzeba będzie podgrzewać jej ponownie tak bardzo, jak kiedyś. A zatem zużyje się mniej energii do ponownego wyprodukowania tego ciepła.
45 minut
Korzystając z ciepła w budynku również możemy ograniczyć ślad węglowy. Ocieplone ściany powodują, że budynek nie wychładza się tak szybko. Dodatkowa warstwa zewnętrzna utrzymuje ciepło, które zgromadzone zostało w środku. Na klatkach schodowych można wymienić
okna, by ciepło nie uciekało przez szczeliny. W budynkach często zainstalowane są tzw. termostaty, które mają mierzyć temperaturę w pomieszczeniu i jeśli jest ona niższa niż wskazana (np. 18 stopni Celsjusza), to kaloryfer będzie tak długo dostarczał ciepło, aż tę temperaturę osiągnie.
Dlatego warto pilnować, by okna i drzwi na klatkach schodowych nie były otwarte podczas ogrzewania.
Istnieją też sprytne urządzenia, które pozwalają mądrze gospodarować ciepłem. To urządzenia automatyki pogodowej instalowane na budynku.
45 minutDzięki automatyce pogodowej możemy z góry ustalić próg temperatury, po przekroczeniu którego dostawy ciepła są automatycznie wstrzymane. W końcu nie ma potrzeby ogrzewać mieszkań, jeśli na zewnątrz jest bardzo ciepło. Po ustawieniu temperatury automatyki na np. 18, 19 lub 20 stopni, zawsze gdy na zewnątrz zrobi się chłodniej, ciepło popłynie do kaloryferów, a gdy na zewnątrz temperatura wystarczająco wzrośnie, dostawy zostaną wstrzymane. W takim wypadku, nawet gdy sami zapomnimy o zakręceniu kaloryfera, automatyka zrobi to za nas.
45 minut
Ciepła nie widać, dlatego często zapominamy o nim przed wyjściem z mieszkania. Zostawiamy taką samą temperaturę w swoim pokoju, gdy wychodzimy do szkoły na prawie osiem godzin!
Przez tyle godzin ciepło marnuje się w pomieszczeniu, choć nie ma kogo ogrzewać. Podobnie jest w szkole. Gdy opuszczamy klasę na koniec dnia, również powinniśmy przykręcić grzejniki na średnią wartość.
Na drugi dzień w klasie wcale nie będzie za zimno. Natomiast dzięki temu, przez około 16 godzin, gdy w salach jest pusto, ciepło nie będzie się marnować. W ten sposób możemy zmniejszyć kolejny ślad węglowy.
45 minutCzasami zapominamy o tym, że niektóre pomieszczenia w mieszkaniu potrzebują mniej ciepła niż pozostałe. Mniejszej temperatury wymaga np. kuchnia, w której od gotowania i tak jest ciepło. Mniej ciepła wymaga również sypialnia. Zazwyczaj przebywamy w niej jedynie nocą, a dodatkowo lepiej śpi się przy temperaturze około 18 stopni Celsjusza. W pokoju dziennym, w którym spędza się dużo czasu, wystarczy 20 stopni. Więcej ciepła 22-24 stopnie Celsjusza potrzebuje jedynie łazienka.
45 minutBadania pokazują, że mimo tych zaleceń, w polskich mieszkaniach panuje temperatura 22 stopni. Gdybyśmy wszyscy przestawili się na zalecane 20 stopni, to obniżylibyśmy jako kraj emisję dwutlenku węgla o 2 mln ton rocznie i zużylibyśmy 900 tys. ton węgla mniej. Zapytaj uczniów, czy warto podjąć taką próbę.
45 minutŻeby efektywnie korzystać z ciepła, warto zadbać o to, by mogło prawidłowo rozprzestrzeniać się po mieszkaniu. W tym celu nie powinno się zasłaniać kaloryferów kanapami, fotelami czy nawet suszyć na nich ubrań. Niektórzy zabudowują kaloryfery, przez co nie mogą sprawnie funkcjonować. Inni, zamiast stosować specjalne farby do malowania kaloryferów, malują je farbami, które nie przepuszczają ciepła. Warto wiedzieć takie rzeczy, aby zmniejszać ślad węglowy.
45 minutWietrzenie pomieszczeń jest ważne, żebyśmy mogli czuć się w nich zdrowo. Jednak długie wietrzenie przy jednocześnie odkręconym kaloryferze to strata ciepła i kolejny ślad węglowy. Zanim zaczniemy wpuszczać świeże powietrze, powinniśmy przykręcić kaloryfer, a następnie intensywnie przewietrzyć mieszkanie. Po zakończeniu wietrzenia, możemy ponownie odkręcić kaloryfer. W ten sposób nie stracimy ciepła, ani nie wychłodzimy pomieszczenia nadmiernie.
45 minutCiepło systemowe ogrzewa wodę żeby była ciepła. Zatem kiedy korzystamy z niej bez potrzeby, marnujemy także energię cieplną. To nieekologiczne i zostawia po sobie kolejny ślad węglowy. Warto nie marnować ciepłej wody, np. zakręcając kurek z wodą podczas szczotkowania zębów czy mydlenia rąk. W ten sposób także oszczędzimy zasoby.
45 minutZmiany są ważne na każdym etapie. Żeby zadbać o planetę, nie wystarczy zmiana jedynie po stronie producentów lub wyłącznie po stronie użytkowników ciepła. Powinna zmieniać się technologia produkcji, budynki powinny być coraz bardziej energooszczędne, a my sami powinniśmy być świadomi, jak nasze pojedyncze wybory i zachowania wpływają na globalne ocieplenie.
45 minutNa koniec zajęć podzielmy się na trzy grupy. Każda z grup opracuje materiały:
Następnie postarajmy się wywiesić je lub rozdysponować w szkole i klasie, a także na klatkach schodowych.
Powiększ
